İklim Bilimi Şaşkın: Antartika Son Buzul Çağında Düşünüldüğü Kadar Soğuk Değildi

Geçmiş çağlardaki sıcaklığı, tekrar oluşturmak amacıyla yapılan ikili yöntemli bir çalışma, iklim araştırmacılarının yaklaşık 20.000 bin yıl önce son buzul çağında Antartika’nın ne kadar soğuk olduğunu daha iyi anlamalarını sağladı. 

Günümüzde dünyanın en soğuk bölgesi olan Antartika son buzul çağında daha da soğuktu. Onlarca yıldır hâkim olan bilimsel görüş; buzul çağında Antartika’daki sıcaklığın şu andan ortalama 9 derece daha soğuk olduğunu savunuyordu.   

Oregon State Üniversitesinden Christo Buizert liderliğindeki uluslararası bilim ekibi Antartika’nın bazı bölgelerinin mevcut sıcaklıktan 10 derece Orta Doğu Antartika’nın ise  4-5 derece daha soğuk olduğunu buldu. Önceden tahmin edilenin yaklaşık yarısı kadar soğukluk anlamına geliyordu bu.   

Bulgular bugün (4 Haziran 2021) Science dergisinde yayımlandı.

Oregon State Üniversitesi iklim değişikliği uzmanı Buizert; “Antartika’nın tamamı hakkında edindiğimiz ilk kesin ve tutarlı cevap. Şaşırtıcı bulgu, Antartika’da soğuma miktarının bulunduğu yere bağlı olarak çok farklı olmasıdır. Soğuma paterni, muhtemelen buz tabakası kalınlığının buzul çağı ile günümüz arasında değişiklik göstermesinden kaynaklanmaktadır” dedi.

Makalenin ortak yazarlarından Oregon State Üniversitesi paleoklimatolou Ed Brook’da, gezegenin son Buzul Çağı’ndaki sıcaklığını anlamanın, soğuk iklimden sıcak iklime geçişi anlamak ve günümüzdeki iklim değişikliğinin bir sonucu olarak gezegen ısınırken neler olabileceğini modellemek için hayatidir demektedir.

Brook’a göre, “Antartika iklim sisteminde özellikle önemlidir. İklim modellerini geleceği tahmin etmek için kullandığımızdan doğru verileri elde etmemiz gerekir. Bu modelleri test etmenin bir yolu geçmişi doğru elde ettiğimize emin olmaktır.”

Bir bölümü Ulusal Bilim Vakfı’ca (National Science Foundation) finanse edilen araştırmanın ortak yazarları Amerika Birleşik Devletleri, Japonya, Birleşik Krallık, Fransa, İsviçre, Danimarka, İtalya, Kore ve Rusya’dan araştırmacıların katıldığı uluslararası bir ekiptir.  

Araştırmanın ortak yazarlarından Washington Üniversitesi Dünya ve Uzay Bilimleri Doçenti T.J.Fudge; “ Sorulara yanıt aramak için uluslararası işbirliği önemlidir. Çünkü Antartika’nın tamamındaki buz çekirdeklerinde çok farklı ölçümler yapılması ve yöntemler kullanılması gerekmektedir. Daha önce yapılan araştırmaların yanı sıra yakın zamanda Ulusal Bilim Vakfı tarafından desteklenen araştırmada alınan buz çekirdekleri bize yeni bilgiler sağladı.”

Araştırmacılar, son buzul çağının karbondioksit gibi sera gazlarındaki değişimlere karşı gezegenin hassasiyetini anlayacak doğal bir deneyi olduğunu söyledi. Yüz binlerce yıldır biriken buzullardan alınan çekirdek örnekleri bu hikâyeyi anlatacak.

Araştırmacılar, son buzul çağındaki sıcaklığı tekrar oluşturmak için esasen bir termometre gibi hareket eden buz katmanlarındaki su izotoplarını kullandılar. Grönland’da, bu su izotop değişikliklerinin doğruluğunu kesinleştirmek amacıyla kullanılan diğer yöntemlerin aksine kalibre edilebilir. Fakat Antartika’nın çoğu bölgesi için araştırmacılar su izotop termometresini kalibre edemediler.

Oregon State Üniversitesi Yer, Okyanus ve Atmosfer Bilimleri Koleji’nde Yardımcı Doçent olan Buizert, “Ölçeğini okuyamadığımız termometremizin olması gibi bir şey bu. Kalibrasyonumuzun olmadığı yerlerden biri buz çekirdeklerinin delindiği en eski düzenli kayıtların olduğu Doğu Antartika’dır. Bu durum Doğu Antartika’yı iklim tarihini anlamada hayati bir bölge haline getirmektedir.” demektedir.  

Yeni araştırmada araştırmacılar eski çağların sıcaklıklarını tekrar oluşturmak için 5’i Doğu Antartika, 2’si Batı Antartika olmak üzere Antartika’nın yedi bölgesindeki buz çekirdeklerini  kullanarak iki farklı yöntem uyguladı.

Washington Üniversite Yer ve Uzay Bilimleri Bölümü Yardımcı Doçenti Fudge’e göre; sondaj deliği termometresi yöntemi buz tabakasının kalınlığı boyunca sıcaklıkları ölçer. Antartika buz tabakasının çok kalın olması nedeniyle geçmişin hafızasını korumaya devam ettiğinden daha soğuk çağlardaki sıcaklıkların ölçülebilir ve tekrar oluşturulabilir.

İkinci yöntemle, zamanla biriken ve buza dönüşen kar örtüsünün özellikleri incelenmektedir. Doğu Antartika’da kar örtüsünün kalınlığı 50 metreden 120 metreye kadar değişebilir ve sıcaklık değişimlerine çok hassas bir süreçte binlerce yıl sıkışmıştır.

Araştırmacılar her iki yöntemin benzer sıcaklığı tekrar oluşturduğunu ve sonuçların güven verici olduğunu aynı zamanda

Ayrıca, buzul çağı soğuma miktarının buz tabakasının biçimiyle ilişkisinin olduğunu ortaya koydular. Son buzul çağında Antartika buz tabakasının bazı kısımlarının kar yağışı miktarındaki azalışa bağlı olarak gittikçe inceldiğini söylemektedir, Buizert. Bu yüzey yüksekliğini düşürür ve bu bölgeleri 4 ila 5 derece soğutur. Son buzul çağında buz tabakasının çok daha kalın olduğu yerlerde sıcaklık 10 dereceden daha fazla soğumaktadır.

Buizert; “Yükseklik ile sıcaklık arasındaki ilişki dağcılar ve pilotlar tarafından iyi bilinmektedir. Yükseldikçe soğukluk artar” demektedir.

Gelecekteki iklim modellemelerini geliştirmek için bu bulgular çok önemlidir. Fakat bu bulgular araştırmacıların Dünya’nın karbondioksite karşı çok hassas olduğuna dair önceki düşüncelerini değiştirmedi ve onlara göre sera gazı üretimi en başta insan aktivitelerinden kaynaklanmaktadır.

Buizert; “Makale hassasiyetle ilgili öncü teorilerle tutarlıdır. İklim değişikliği hakkında en az dün olduğumuz kadar bugün de aynı endişeye sahibiz.” diye belirtti.

 

 * Haber, SciTechDaily internet sitesinin 4 Haziran 2021 tarihli yayınından alınarak çevrildi. 

https://scitechdaily.com/climate-science-surprise-antarctica-wasnt-as-cold-during-the-last-ice-age-as-previously-thought/