Araba Kullanma Değişimi Twitter’da: Suudi Arabistan’daki Kadınların Araba Kullanma Yasağı Hakkında Twitter Tartışmalarının Derlem Destekli Söylem Analizi (A Corpus-Assisted Discourse Analysis)-I

Lama Altoaimy

Dilbilim Bölümü, Diller Fakültesi, Prenses Nourah bint Abrulrahman Üniversitesi

Özet : Makale Suudi Arabistan Krallığında kadınların araba kullanma hakkı tartışmalarında Twitter’in nasıl kullanıldığını araştırmaktadır. Araştırmanın ana amacı, tartışmadaki toplumsal cinsiyet rollerini (gender roles) ve toplumsal cinsiyetler arasındaki ilişkilerin nasıl yürütüldüğünü açıklamaktır. Suudi Arabistan kadınları için, Twitter gibi sosyal medya platformları düşüncelerini ifade etmek ve sorunlarını vurgulamak için öteki kamusal alanlarda sahip olmadıkları eşsiz bir uzam sunmaktadır. Suudi Arabistan Krallığında kadınların araba kullanma hakkına dair tartışmanın araştırması yapılırken, 2015’in son üç ayından itibaren bu konudaki Arapça tweetler toplanmıştır. Derlem Destekli Söylem Çalışmaları (Corpus-Assisted Discourse Studies) yaklaşımını takiben Suudi Arabistan Krallığındaki kadınların araba kullanma yasağının tartışan Twitter kullanıcılarının görüşleri analiz edildi. Araştırma, kadınlara araba kullanma hakkı verilmesine katkıda bulunabilir ve kadınlara yönelik kısıtlamalara dair farkındalığı artırabilir belki.

Anahtar kelimeler : Suudi kadınlar; Twitter; kadınların araba kullanması; eleştirel söylem çalışmaları

1. Giriş

Suudi Arabistan kadın hakları aktivisti Manal Alsharif’in (el-Şerif) 2011’de Khobar (El Huber) sokaklarında araba kullanırken çektiği videoyu Twitter ve Facebook’da yayınladığı zaman bütün dünya farkına vardı. Alsharif’in “women2drive (kadınların araba kullanması)” kampanyası Suudi Arabistan Krallığında pek çok kişiyi şaşırttı ve sosyal medya platformlarında güçlü bir tepkiye yol açtı. Twitter’da kadınların araba kullanma hakkı ile ilgili sert tartışmaları yaşandı ve Alsharif davranışının geleneksel dini yaşama aykırı olduğunu düşünenlerden hem destek hem de eleştiri mesajları aldı. Buna karşın bir çok çevrimiçi kampanyalardan sonra –yıllar sonra- kadınlara araba kullanma hakkı verildi. Suudi Arabistan Krallığındaki kadınlara ehliyet verilecek ve 2018 Haziran’dan itibaren de araba kullanmaya başlayabilecekler. Ekonomiyi iyileştirme ve petrole bağlılığı azaltma amacıyla Vizyon 2030 (Vision 2030) planı olarak bilinen planın bir parçası olarak geldi değişim. Kadınların potansiyellerini açığa çıkarma ve ekonomiye katkı yapmalarını sağlama amaçlandı. Çalışmada, Suudi Arabistan Krallığında kadın konularına farkındalık kazandıran ve yasağın kaldırılmasına katkıda bulunmuş olabilecek çevrim içi çabalara odaklanıldı.

Doumato (2010) ve Baeshen (2017) son zamanlarda Suudi Arabistan Krallığındaki kadın sürücülere yasağın yasal zemini olmadığını buna karşın uygulamada geleneksel, dini taleplere uygun olarak kadınlara ehliyet verilmemesinin genel olarak kabul gördüğünü ifade etmektedirler. 1991’de pek çok kadın araba kullanarak protesto ettiğinde yasak alenen ele alındı. Kadınların davranışı günah olarak değerlendirildi. Çünkü kadınların araba kullanmasına izin verilmesi akrabaları olmayan erkeklerle aynı ortamda bulunmalarına neden olacağından ahlaki ve toplumsal soruna yol açacaktır  (Al Munajjed 1997). Yasaklama 1991’den beri toplumda açıkça ele alınmazken internet ve sosyal medya kadın hakları konusunda farkındalığı artırmak için kullanılmıştır.

Kadınlara araba kullanma yasağı Suudi Arabistan Krallığı’nın İslam’ın katı Vahabi yorumuna bağlılığından ileri gelmektedir.  AlMunajjed (1997) ve Doumato (2010); Suudi Arabistan Krallığının Vahabi öğretisini benimseyen tek İslam devleti olduğunu ve Arap Yarımadasındaki farklı kabileleri tek dinsel topluluk çatısında toplamak için İslami metinlerin sert yorumunu ideolojik temel olarak kullandığını söylemektedirler. AlMunajjed (1997) ve Al-Fassi (2010)’e göre; İslamiyet’in bu katı yorumu okullarda toplumsal cinsiyet ayırımcılığına neden olan yasal düzenlemeler ve kurallar konulması sonucunu doğurmakta, kadınların toplumda ve iş yerlerinde hareketliliklerini ciddi biçimde sınırlandırmakta ve hayati kararlar verirken erkek akrabalarına bağımlı hale getirmektedir. Bu durum bazı Suudilere göre kadınlara yönelik ayrımcılık iken bazılarına göre değildir. Doumato’nun (2010, s.425) da ifade ettiği gibi, bu bakış açısında  “Suudi vatandaşların oldukça büyük bir çoğunluğu ulemanın (din alimleri) sosyal gündemiyle hem fikirdir” ve kadınlara yönelik kısıtlamalar “İslamiyet tarafından öngörülen ve töre ile aile değerlerini korumak için gereken kadınlarla erkekler arasındaki haklar ve sorumluluklar arasındaki bir denge” olarak görülür.  Böyle bir bakış aynı zamanda kadınların araba kullanmasına karşı olanlara ait veri setini yansıtmaktadır. Mesela, bazı kullanıcılar araba kullanmanın erkeklerin sorumluluğu olduğunu söylemektedirler (örneğin, Kadınlara nasıl araba kullanılacağını öğreten erkeklerin çoğu, bir erkeğin bir kadına olan sorumluluğunu üzerine alamayan kişilerdir.). Ötekiler de sosyal ahlak için tehdit olduğunu düşünmektedirler. (örneğin, onların fitne planlarına Allah karşı gelir  #women_driving/ #kadınların araba kullanması)

AlMunajjed (1997), Al-Fassi (2010) ve  Doumato (2010), kadınların kamusal alanda sesleri hiç çıkamadığı için kendilerine yönelik kısıtlamalara karşı sorunlarını alenen konuşmalarının engellendiğini gözlemlemektedirler. Çok az kadın örgütü bulunmaktadır ve ailenin itibarı için kadının davranışı merkezi öneme sahiptir. Bu nedenle, özellikle Batı ana akım medyasında Suudi kadınların erkeklere göre daha aşağıda ve güçsüz olarak resmedilmesini görmek yaygın bir durumdur. Buna karşın Suudi Arabistan Merkez Bankası (Saudi Arabian Monetary Authority) (2017), daha genç kuşak Suudi kadınların yüksek öğrenim ve profesyonel iş yaşamına katılmak için geleneksel toplumsal cinsiyet rollerinden kaçındığını ortaya koydu. Yamani (2000), Al-Fassi (2010) ve  Doumato (2010), kadınların durumunu geliştiren ve sosyal konumlarına dair farkındalıklarını artıran etmenleri tanımlamaktadırlar. Bu faktörler arasında özellikle Suudi Arabistan Krallığının ekonomisindeki gelişmeler, kadın okur yazarlığı ve eğitimindeki artış, kadınlar için iş olanaklarının fazlalaşması ve en önemlisi de toplumsal cinsiyet rollerini tanımlayan dinsel kurumların yetkilerini sınırlama, kadınlara daha fazla yasal güç sağlama, eğitim ve istihdam seçenekleri ve politik katılımı gibi dini köktenciliğe ve terörizme karşı yapılan reformlar bulunmaktadır.

Yine de, kadınlar hâlâ hareketliliklerini ve seyahatlerini de engelleyen kısıtlamalarla karşı karşıyadır. Pek çok kişi tarafından bu kısıtlamalar ülkenin muhafazakar imajını devam ettirmek için yaşamsal öneme sahiptir. Bu bölgelerde kadının durumunu iyileştirmek için örgütlü çabaların eksikliği ve kadınların kamusal iletişim araçlarına ile resmi söylemlere kısıtlı erişimleri nedeniyle kadınlar seslerini yükseltmek ve kısıtlamalar ile dezavantajları dile getirmek amacıyla sosyal medyayı sığınacak bir liman olarak gördüler. Poynter (2010), Salter (2013), Castells (2015) ve Cover (2015)’ın söylediği gibi, sosyal medya sosyal hareketler üzerinde büyük  bir etkiye sahip olabilir ve Suudi kadınlarının sesinin  Suudi Arabistan Krallığı ve dünyada duyulmasına imkan tanımıştı (Al-Rasheed  2013;  Doumato  2010).  Khamis  (2014),  Rentschler  (2015),  Clark  (2016) ve  Newsom ile Lengel (2012) kadın sesleri ve hareketlerinin  topluma duyurulmasında Twitter’ın kilit bir rol oynadığını vurgulamaktadırlar. Özellikle Twitter, kadınların düşüncelerini ifade etmelerine ve kendilerini toplumsal ve politik yaşamdan dışlayan toplumsal cinsiyet temelli yasal düzenlemelerin ve kuralların üstesinden gelmelerine olanak sağlamıştır. Çünkü Twitter “ Daha önce (en azından modern tarihte) mukayese edilebilir etki alanı olmayan kadınlar tarafından faillik deneyimlerine (exercise of agency)” imkan tanımaktadır (Samin 2008, s. 207).

Bu argümanlar doğrultusunda, bu çalışma ile feminist hareketleri desteklemede hatta biçimlendirmede sosyal medyanın kullanımı araştıran çalışmalara katkıda bulunulmaktadır. Suudi Arabistan Krallığında kadın sürücülere yönelik yasak ve Twitter kullanıcılarının güncel toplumsal cinsiyet rolleri içinde yasaklamaya karşı nasıl söylemsel savlarda bulunduğu ve tartışmalar yaptığı bu çalışmanın odağındadır.  Bunu yapmak için, tartışmadaki dilsel seçimler açıklanarak analiz edilecektir. Talbot (2010, s.16) “ öteki sosyal pratiklerin ve kurumsal yapıların yanında karmaşık dil parçası (complex part language) toplumsal cinsiyet ayrımını yaratmada, sürdürmede ve yansıtmada önemli rol oynar.” demektedir. Toplumsal cinsiyet rollerinin söylemde inşası ve icrasının çok yönlü analizinin ötesinde söylemlerin yayılma kabiliyetlerinin etkili bir biçimde dikkate alınmalıdır.  Eckert ve McConnell-Ginet (2013) göre; “bireyin veya grubun …. anlama katkısının ölçüsü onların katılma ve katkılarının duyulması kabiliyetine bağlıdır” (s.88). Twitter’ın dünya çapında yaygınlaşması ve kamusal alanda yeterli şekilde temsil edilmeyen gruplara fikirlerini ifade etme fırsatı sunması pek çok sonuca yol açtı. Toplumsal cinsiyet rollerini araştırmak ve mücadele etmek için başka kitle iletişim araçlarıyla imkansız görünen elverişli söylemsel alanı Suudilere Twitter sundu  (Almahmoud 2015; Alotaibi 2017; Sahly 2016).

Twitter hakkında incelenen literatürde şunlar bulunmaktadır: Kamusal ağlar perspektifinden sosyal medya platformları, Twitter ortamından ileti gönderen bağlı kullanıcılar -Örneğin; Boyd (2010) ve Zappavigna (2012)’ın çalışmaları- ve sosyal aktivizm mekanizması olarak platformların potansiyelleri –Örneğin; Keller (2012), Konnelly (2015) ile Bonilla ve Rosa (2015)’ın eserleri- Çalışma, bu literatürün izlerini takip etmesine karşın sürekli gelişmekte olan çalışma alanı olarak Suudi Arabistan bağlamında toplumsal cinsiyet rollerini (Al-Rasheed 2013) ele almaktadır. Suudi Arabistan Krallığındaki kadınlara araba kullanma yasağı hakkındaki söylem Almahmoud (2015), Sahly (2016) ve Alotaibi (2017)’nin çalışmalarının odağında iken bu çalışma eleştirel feminist perspektif ve eleştirel söylem çalışmaları (critical discourse studies/cds) çerçevesinde sosyal medya, söylem ve toplumsal cinsiyet etkileşimini inceleyerek diğer çalışmalardan ayrılmaktadır. Sonraki bölümde Suudi Arabistan Krallığında Twitter kullanımının kısa bir arka planını sunmaktayım. Araştırmanın kuramsal varsayımlarını anlattıktan sonra analizi yaparken kullandığım veri ve metodolojik yaklaşımları tartışmaktayım. Nihayetinde de elde edilen sonuçları incelemekteyim. 

2. Suudi Arabistan Krallığında Twitter

Bu çalışma yazıldığı sırada, kullanıcıların 280 karakter uzunluğunda ileti göndermesine izin veren microblogging sosyal medya platformu Twitter en popüler sosyal medya web sitelerinden biri olarak kabul edilmektedir ve insanlara iletişim ve enformasyon alışverişi için güçlü bir araç sunmaktadır. Twitter Suudi Arabistan Krallığında özellikle popülerdir.

İzlenmesine ve sansürlenmesine rağmen (Noman vd. 2015) son dönemlerde Suudilerin gittikçe daha fazla Twitter’ı kullandığı söylenmektedir (Mari 2013). Hem 2012 hem de 2013’de –orantılı olarak- dünyadaki diğer ülkelerden daha hızlı artarak Suudi Arabistan en fazla aktif Twitter kullanıcısına sahiptir. 2015’deki bir çalışma, 5.4 milyon Suudi Arap Twitter kullandığını ve bir ayda 210 milyonun üzerinde tweet atıldığını göstermektedir (The Social Clinic 2015). Suudiler, Arap bölgesindeki (Diğer bir deyişle Orta Doğu ve Kuzey Afrika) %29 aktif Twitter kullanıcısını oluşturur ve o bölgeden atılan tweetlerin %32’sinden fazlasına sahiptir (Salem 2017).

Birçok farklı demografik özelliklere sahip Suudi, Twitter kullanmaktadır. Twitter kullanan Suudilerin %51’i kadın ve çoğu da gençtir. (18-34 yaş arası %50, 34-55 yaş arası %23 oranında) (The Social Clinic 2015). Suudi Arabistan hükümeti de Twitter kullanıcısıdır.  Şimdiki Kral Salman 2015 yılında Twitter hesabı açarak vatandaşlarıyla sosyal medya yoluyla iletişim kuran ilk Suudi kral oldu (Jones ve Omran 2015). Daha şeffaf olmak ve vatandaşlarıyla doğrudan irtibat sağlamak amacıyla 90’dan fazla resmi kurumun Twitter kullanmasıyla Suudi yetkililer ülkede Twitter kullanımın nasıl yaygınlaştığını kabullendi (Alasem 2015).  Pek çok medya kuruluşu, vaiz, gazeteci, politikacı ve yorumcu da Twitter kullanmakta ve vatandaşlarla iletişim kurmaktadır (Noman vd. 2015). Sosyal medyanın bu biçiminin popülaritesi kadınların özellikle araba kullanma yasaklamasından kaynaklanan hareket kısıtlamasına karşı kendilerini ifade etmelerine ve protesto etmelerine olanak sağladı.

3. Kuramsal Arka Plan

Çalışmada, toplumsal cinsiyet nedir ve karmaşık yollarla nasıl anlamlı hale getirildiği sorusuna değinen  post-yapısal toplumsal cinsiyet kuramlarından yola çıkmaktayım. Post-yapısalcı bakış açısından toplumsal cinsiyet; eskinin kadınlık ve erkeklik kültürel ve sosyal normlarına ikinci ise üreme organlarına temelinde kadınlar ve erkekler arasındaki biyolojik farklılıklara atıfta bulunan cinsiyetten ayrılır (Kimmel 2013; Talbot 2010). Toplumsal cinsiyet; insanların erken dönem çocukluk sosyalleşmeleri sırasında elde ettikleri bir dizi kalıcı nitelikler gibi görünebilirken post-yapısal kuramlar toplumsal cinsiyetin dinamik doğasının ve gündelik etkileşimler ile  okul, aile vb. gibi sosyal kurumlarda sürekli olarak tesis edilmesinin ve pekiştirilmesinin altını çizmektedir (Kimmel 2013). Butler’a göre (1990, s. 179) toplumsal cinsiyet esasen söylemde kendini gösteren “edimlerin stilize edilmiş tekrarları”  dizisidir. Toplumsal cinsiyet ve toplumsal cinsiyet hakkındaki düşüncelerin temelde sosyal pratiklerin ve kurumların sözlü ve yazılı söylemleriyle inşa edilmesi anlamına gelir bu. Kendilerinden önce gelen ve her cinsiyetin nasıl olması gerektiğini belirleyen söylemlere göre bireyler toplumsal cinsiyet kimliğini kurarlar. İnsanlar edilgen bir biçimde bu söylemler tarafından yönlendirilir demek değildir. Daha ziyade her bireyinin kendi toplumsal cinsiyet rolünü reddeden, uyum sağlayan veya değiştiren başka biçimlerle söyleme dahil olma ve davranma potansiyeline sahip olduğunu söylemektedir (Butler 1999; Kimmel 2013).

Sosyal medya sağladığı farklı olanaklar (Örneğin; anonimlik, etkileşimlilik vb.) nedeniyle gücün merkezsizleştiği ve devlet ile hâkim kurumların üstünlüğüne meydan okunan (Fuchs 2013; Murthy 2013) özellikle kadınların alternatif toplumsal cinsiyet kimlik görüşlerini ortaya koyabildiği bir uzam olarak görülebilir.

Onların sosyal medya kullanımları ve kadın sorunlarıyla ilgili oluşturdukları kamuoyu, değişiminin ön saflarına koydu onları ve sosyal medyadan önce yapmaları olanaksız şekilde sorunlarını toplumsallaştırdılar. Twitter; ana akım medyada sıklıkla yanlış temsil edilen veya pek çoklarınca özel alana ait olduğu düşünülen –özellikle- şiddet ve cinsel taciz gibi sorunlara farkındalığı artırmak için çevrimiçi hareketlerde kullanılmıştır (Clark 2016; Khamis 2014; Rentschler 2015). Örneğin, Clark (2016) #whyIstayed (#niçinkaldım) etiketiyle (hashtag) ile ilgili çalışmasında, aile için şiddet konusunda Twitter kullanıcılarının baskın bakış açılarına verdikleri tepkileri inceledi. Çevrimiçi tartışmalar yoluyla, kullanıcıların konumlarını yeniden tanımlayabildiklerini ve ana akım medyaya egemen olan kurbanı suçlama retoriği için “yeniden düzenlenen normatif yorumlamaları dolaştırabildiklerini” buldu (s. 800). Arap dünyasında, kadınların okuryazarlık düzeyinin düşük olmasına, dezavantajlı ekonomik durumuna, fiziksel ve cinsel tehditlere ve aynı zamanda Arap Baharı devrimleri sırasındaki sindirmelere karşın; kadınların sesini duyurmada, kadınları kendi hakları konusunda eğitmede ve kendilerine yönelik olumsuz pratiklere karşı söylemlerle güçlendirmede sosyal medya kullanımı oldukça etkiliydi (Khamis 2014; Newsom ve Lengel 2012; Radsch ve Khamis 2013).

Sosyal medyanın kadınları güçlendirme potansiyeline karşın pek çok kişi çevrimdışı (offline) etkisi hakkında kuşkulu olmuştur. Newsom ve Lengel (2012, s. 38) “çevrimiçi uzamda faillik (agency), sitelerde geçici bulunma halidir ve uzamın kendisinden ve içinden tanımlanır. Gücün bu türü, bu tür bir gücü yönetmek için özellikle yaratılan cinsiyete dayalı uzamla sınırlıdır.” demektedir. Yine de, Bayat (2007) bu tip çevrimiçi etkinliklerin gözden kaçırılmaması gerektiğini savunmaktadır. Sosyal bir hareketi inşa eden şeylerin batı modeline uymadığından Orta Doğu’daki kadınların direniş eylemleri genellikle fark edilmez. Orta Doğu’daki kadınlar için erişebilir olmayan ve çabaları genellikle “otoriter/patriyarkal devletlerin baskıcı önlemleri ve pek çok sıradan erkeğin anlayış davranışlarıyla engellenen (Bayat 2007, s. 160) liderlik ve organize protesto gibi ayrıcalıklardan oluşan Batılı hareketlerle karşılaştırılır çoğunlukla. Bayat; eğitim ve çalışma arayışı gibi incelikli, direnişin gündelik hayat biçimlerinin de aynı derecede güçlü olduğunu ileri sürmektedir. Bayat’ın savunduğu gibi direnişin bu şekli, “ var olmanın gücü ile dışlanmayı reddederek bütün engellemelere rağmen kolektif iradeyi ortaya koyma,  kısıtlamaları aşma ve sesini duyurmak, görülmek ve hissedilmek için yeni özgürlük uzamları keşfetmeyi içermektedir (s. 161).” Suudi Arabistan Krallığındaki kadın sosyal medya kullanım biçimlerini incelerken bu görüş önemli çıkarımlara sahiptir. Çoğu Suudi kadın için çevrimiçi ortam  –seslerini özel alana hapseden güç yapılarına, birçok kısıtlamaya ve kanunlara karşı- toplumsal cinsiyet sınırlarını aşacağı bir uzam oldu. Halkın önüne çıktılar, yaşamlarını sınırlayan kanunları ve kuralları yıkmak için bir ideolojik mücadelede ve söylemsel tartışmalarda bulundular.  Hareketi araştırırken bu çalışma Twitter’ı Suudi kadınların ve erkeklerin kendi kimliklerini yeniden tanımlayabildikleri ve yaşamlarını sınırlayan hâkim söylemleri karşı eylemde bulunabildikleri söylemsel uzam olarak incelemektedir. Özellikle, kadınların araba kullanma hakkını savunan ve eşitliği ısrarla isteyen Twitter kullanıcılarının ortaya koyduğu söylem ve tartışma tarzlarını araştırmaktayım.

4. Metodoloji

Çalışmanın amacına uygun olarak Twitter kullanıcılarının kadınların araba kullanma haklarını desteklerken ve savunurken platformu farklı kullanım biçimlerini araştırmak için  Arapça Twitter iletileri veya “tweet”lerinin bir derlemi toplandı ve dilbilimsel olarak analiz edildi.

Eleştirel Söylem Analizi ile Derlem Dilbilimi (corpus linguistic)  birleştiren söylem analizi yaklaşımı Derlem destekli söylem çalışmaları kullanılarak veri analiz edildi (CADS; Baker 2006, 2010; Partington 2008).  Bilgisayar yazılımı vasıtasıyla “ kelimeleri, sözcükleri, dilbilgisi kalıplarını bulmak, listelemek, sıralamak, saymak için metinleri hızlıca aramaya olanak sağlayan” çok sayıdaki tweetin analizine yardımcı olan metinsel analiz metodu olarak Derlem Dilbilim Destekli Söylem Analizi kullanılır  (Stubbs ve Halbe 2013, s. 2). Derlem Dilbilim Söylem Analiziyle metnin yerleştiği sosyo-kültürel, tarihsel ve politik bağlamlarla metnin özellikleri ilişkilendirilerek derlem aracının sonuçları derinlemesine analiz edilir ve yorumlanır  (Fairclough 1992; Reisigl ve Wodak 2001; van Dijk 1993). Derlem Dilbilim Destekli Söylem Analizi Yaklaşımının  özelikle Twitter verisi gibi (Baker ve McEnery 2015) veri analizlerinde son derece yararlı olduğu kanıtlanmıştır. (Örneğin; Freake vd. 2011; Jaworska 2016) . Bu çalışmanın derlemini toplamak ve analiz etmek amacıyla Baker ve McEnery (2015)’nin faydalı yaklaşımını takip etmekteyim. Çalışmanın derlemi 2015 Ekim, Kasım ve Aralık aylarında gönderilmiş 5876 tweetten oluşmaktadır. Tweet’ler, Twitter’ın veri tabanında kullanıcılara belirli bir anahtar kelime, zaman, yer ve daha fazlasını kullanarak arayabileceği gelişmiş arama seçeneğinden elde edilmiştir. Arama kısmına; Arapça olarak “kadın araba kullanma” anahtar kelimesi yazılarak Ekim 2015 ile Aralık 2015 arasındaki sürelerde konu ile ilgili gönderilen tweetlere bakıldı. Bu zaman dilimi, Ekim 2011’de başlayan araba kullanma hakkı kampanyasının yıl dönümünde sosyal medya faaliyetlerinin ve var oluşunun artışını yakalamak için enformatif yol sunuyor gibi görünmektedir. Ayrıca tartışılan soruna dair farklı bakış açılarını yakalamak için de yeterli bir süredir. Alınan tweet’ler daha sonra derlem aracına (corpus tool) kolayca yüklemek amacıyla kullanıcıların Twitter arama sayfasından metinsel verileri yakalamasına ve yalın metin dosyası (plain-text file) kaydetmesine olanak sağlayan özel olarak yapılmış kazıma aracı (custom-made scraping tool) kullanılarak yakalandı. Çalışmada web tabanlı derlem aracı olan Sketch Engine kullanıldı. Ana dili Arapça olan ve derlemdeki Arapça dil çeşitlerine aşina araştırmacılar tarafından veriler Arapça olarak analiz edildi. Bu çalışmadaki örnekler araştırmacılar tarafından İngilizceye çevrildi ve profesyonel bir tercüman tarafından kontrol edildi.

Sketch Engine kullanılarak veriler işlemden geçirilmeden ve analiz edilmeden önce derlemin düzenlenmesi gerekiyordu. Az sayıda yazım hatası ve düzensiz yazım yakın metinsel analiz (close textual analysis) yapılırken düzeltildi.  Modern Standart Arapça ve Arapça yerel lehçelerini (diyalekt) kullanımları nedeniyle verilerde Arapça yazım çeşitlilikleri daha yaygındı. Al-Sabbagh ve Girju (2012)’e göre, Arapça lehçelerin yazımındaki çeşitlilik temelde “ geleneksel standart yazım eksikliğinden” ve “ [Arapçanın lehçeleriyle] Modern Standart Arapça arasındaki fonetik (sesin fizyolojisi) ve fonolojik (dildeki sesler ve birbirleriyle ilişkileri) farklılıklardır” (s.2884), bunun sonucu olarak da Modern Standart Arapça yazımını yazılı dilde muhafaza eder veya konuşmayı taklit eden yazımı üretir. Yazım çeşitlilikleri sorununu çözmek için, Harvey’in (2014); sıklık listesini elle (manual) inceleme ve yazım kelimelerini birleştirmek için kelime işlemcimdeki  “bul ve değiştir” seçeneğini kullanma önerisini uyguladım.  

Düzenlenen veri derlem aracında işlendi sonrasında Eleştirel Söylem Çalışmalarının ana yaklaşımlarından biri olan Söylem-Tarihsel Yaklaşım (Reisigl ve Wodak 2001, 2009; Wodak vd. 2009)    temel alınarak analiz edildi. Söylem-Tarihsel Yaklaşım; üç kategoriyi incelemektedir. Bu kategoriler derlemdeki tematik içerikleri, Twitter kullanıcıların kadınların araba kullanımını meşrulaştırmak ve savunmak için kullandıkları söylemsel stratejiler ile içerik ve söylem stratejilerinin gerçekleştirilmesinde (realization)* dile ait araçları (Örneğin; isimler, sıfatlar ve edilgen cümlelerin kullanımı) içermektedir. Sonraki bölümde, kullanıcıların farklı izleksel (tematik) içeriklerine dayanan bulgular sunulacaktır. Her izlek (tema) altında tartışma ve dilsel gerçekleştirmeler (realization) kullanılan söylemsel stratejiler tartışılacaktır. 

./..